Yıllardır domatesi salatalığı marketten aldık, Kışında yedik yazında.. Aslında biliyoruz her şey mevsiminde güzel. İnsan içten içe istemiyor değil hani ekşi birazda damağımızı yakan o mis gibi kokan tarla domateslerinden olsa da yesek..
Yeşil Bostan ekibi olarak bizde Anadolu’da halen yetiştirilen bu lezzetlerin peşinde koşarken hedeflediğimiz domates ile salatalığı bulduk ve yedik. Biz yedik ama bizimle birlikte onlarca takipçimize de tohumlarından paylaştık.
Şimdi tohumdan fide yetiştirme serüveninde sizlerle bir kaç bilgi paylaşımında bulunmak istiyoruz.
Bahçede tohum yatağı hazırlayarak veya viyol ortamında torf ile olmak üzere farklı yöntemler uygulayarak fide yetiştirilebilir.
Elinizde tohum az ise veya bahçede tohum yatağı hazırlama imkanınız yoksa balkonunuzun bir köşesinde fide yetiştirmek istiyorsanız bu program tam size göre.
Tohumun çimlenmesi için gerekli ortam;
- Yeterli ısı ( ortalama 20°C)
- Nem
Isı ve nem ile birlikte tohum uykudan uyanacak ve uyanan filiz ışığa doğru hareket ederek toprak üzerine çıkacaktır.
Biber ve patlıcanlarda çimlenme 12 günde
Domateste 3-5 gün
Salatalık, karpuz ve kavun türü 10 gün gibi ortalama sürelerde çimlenebilmektedir.
Toprak Hazırlığı
Öncelikle temiz hijyenik bir ortam gerekli ve bunun için ihtiyacımız olanlar…
- Viyol
- Steril kaliteli torf
- Solucan gübresi
- Perlit veya vermikülit. Veya ikisi
- Organik sıvı gübre (fide gelişim aşamasında kullanılacak) veya solucan gübresini sulandırıp şerbet yaparak verebilirsiniz.
Karışım;
3 ölçek torf
1 ölçek solucan gübresi
Yarım ölçek perlit-vermikülit
- Toprak yerine torf kullanıyoruz çünkü toprakta yabancı ot, zararlı bakteri veya hastalık bulunabilir.
- Perlit köklerin rahat hareket etmesini sağlayacak
- Vermikülit ise su tutma kabiliyetinden dolayı kök ortamının nemli kalmasını sağlayacaktır.
Öncelikle fidelerin çimlenmesi için ortam ısısının sabit olması veya çok değişken olmaması gerekiyor. Genel olarak 18-20 °C sıcaklık iyi olacaktır. Onun için ekim yapacağımız zaman çok önemlidir. Tohumlar ortalama 40-60 günde toprağa ekilecek düzeye gelmektedir. Biz genel olarak Marmara bölgesinde Mart ayının 2. haftası biber patlıcan ve son haftası domates tohumlarını ekeriz. Çünkü domates fideleri diğerlerinden daha hızlı gelişmektedir.
İŞLEM 1
Yukarıda bahsettiğimiz oranlarda malzemelerimizi bir kap içerisinde karıştırıyoruz ve bir fıs fıs yardımı ile biraz nemlendiriyoruz.
İŞLEM 2
Hazırladığımız karışımı ekim yapacağımız viyole dolduruyoruz. Kökleri sıkmaması için fazla bastırmıyoruz fakat çokta gevşek bırakmıyoruz.
İŞLEM 3
Domates, biber ve patlıcan için;
Torf karışımı ile doldurmuş olduğumuz viyolün her gözüne parmağımız veya kalemin arkası ile ortalama derinliği 1 cm ile yarım santim (0.5 cm) arasında çukurlar açıyoruz. (çukurlar 1 santimden daha küçük olmalı)
Diğer kabak, karpuz, kavun ve salatalık gibi tohumlar tohumlar için;
Ortalama kendi boylarının 2 katı derinlikte çukur açıyoruz.
İŞLEM 4
Çukur açtığımız her göze bir adet tohum koyuyoruz. Ardından yaptığımız torf karışımından ince bir tabaka ile tohum çukurlarını dolduruyoruz ve üzerini bastırmıyoruz. Aksi takdirde çimlenen tohumların çıkışını zorlaştırmış oluruz. Buradaki derinlikten bahsetmiştik derinliğe dikkat edelim, her tohumun boyutuna göre!
Burada bir püf nokta! Birkaç göze 2 şer tohum koyalım ki çimlenmeyen tohum olursa o gözleri ikişer adet olan fidelerden tamamlayabiliriz.. Böylece eksik fidemiz olmayacaktır.
İŞLEM 5
Sıra sulamaya geldi.. Aslında tohumları kolay çimlenmesi için bir gün veya bir kaç saat suda bekletenler var. Buda doğru bir işlem olabilir fakat birçok çeşit tohum ekimi yapacaklar için bu yöntemi tavsiye etmiyoruz. Karışıklığa sebep olabilir.
Bu uygulama yerine ⬇️
Bu noktada bir püf nokta daha belirtmiş oluyoruz, ilk sulamayı biraz bol yapıyoruz ki tohumlar ortamdaki suyu tam manasıyla içine alarak çimlenmeyi başlatabilsin. Ardından ara ara torfu kontrol ederek nemli kalmasını sağlamakla beraber çamurlaşma ve aşırı sulamadan kaçınıyoruz. Aksi takdirde tohumlarımız çimlenemeden çürüyebilir.
Evet artık tohumlarımızın çimlenmesini bekleyeceğiz.
Çimlenme gerçekleştiğinde ara ara toprağın nemli kalmasını sağlayarak çok kurutmadan sulamayı devam ettiriyoruz. Akşam veya sabah erken saatlerde sulama yapmak daha doğru olacaktır.
Fideler kotiledon yapraklardan sonra açacak olan bir kaç gerçek yaprağa kadar geçen sürede ekstra bir gübreleme istemeyecektir. Bu süreçte torf içerisindeki solucan gübresi ve kotiledon yapraklarda bulunan besinden faydalanacaktır. İlk gerçek yaprakların çıkmasından itibaren artık sulama suyuna yavaş yavaş sıvı organik gübreler ekleyebilirsiniz. Veya elinizde bulunan katı solucan gübresinden solucan gübresi çayı yaparak ihtiyaca göre fidelerinize verebilirsiniz. Bitkinin buna ihtiyacı olacaktır.
Dikkat edeceğimiz hususlara gelecek olursak;
Fideler ilk etapta perde arkası ışık (aydınlık) diyeceğimiz ortamda çimlenecek ve ardından yavaş yavaş güneş ışığına alınacaktır. Kesinlikle güneş ışığı almak zorundalar. Güneş ışığı almayan fideler ince, uzun, açık renkli ve çelimsiz olacaktır. Bizim istediğimiz ise kısa boylu yeşil yapraklı kalın gövdeli fidelerdir. Buda güneş ışığı ile mümkün olacaktır. Kotiledon yaprakları merak ediyorsanız ilgili yazımızı inceleyebilirsiniz..
Merak ettikleriniz ve eklemek istediğiniz hususlar varsa yorum kısmında buluşalım. Şimdilik hoşça kalın.
